Medisch onderzoek
(Preventief) Medisch Onderzoek (PMO) bij werknemers geeft inzicht of en zo ja, in welke mate, de arbeidsomstandigheden invloed hebben op de ontwikkeling van de gezondheid van werknemers. Het onderzoek is er met name op gericht om vroege symptomen van gezondheidsklachten op te sporen. Dit met als doel ze te helpen voorkomen door middel van:
- (al dan niet individu gerichte) werkplekaanpassingen,
- op het individu gerichte interventies en/of
- andere gezondheidsadviezen.
Indien dit onderzoek periodiek bij alle werknemers plaatsvindt, kan de bedrijfsarts de organisatie ook op groepsniveau een beeld geven van de gezondheid van groepen werknemers en de ontwikkeling daarin.
Aanstellingskeuringen
Aanstellingskeuringen kunnen alleen verricht worden, wanneer de functie speciale eisen stelt aan de belastbaarheid. In de Leidraad Aanstellingskeuringen (NVAB), die voor artsen bindend is, blijkt dat dit het geval is bij functies waarbij verhoogde waakzaamheid en oordeelsvermogen tot de functie-eisen behoort. Bovendien staat in het Besluit aanstellingskeuringen (art. 3 lid 1) dat er pas een aanstellingskeuring mag worden verricht wanneer de risico's voor de gezondheid en veiligheid niet met gangbare maatregelen gereduceerd kunnen worden beheerst.
Intredeonderzoek
Een intredeonderzoek vindt, in tegenstelling tot de aanstellingskeuring, plaats na de aanstelling. Het is altijd vrijwillig. Het heeft tot doel:
- het vastleggen van een uitgangssituatie;
- Kennismaking met de bedrijfsarts en arbodienst;
- Mogelijkheid tot het geven van voorlichting;
Afwijkend en essentieel onderscheidend ten opzichte van de aanstellingskeuring is het feit dat de werkgever geen uitslag ontvangt van het intredeonderzoek, en dat dit onderzoek geen rol speelt bij het besluit over de aanstelling. In dit onderzoek kunnen screeningsinstrumenten gericht op individuele kwetsbaarheid, bij het preventief medisch onderzoek ingezet worden. Door een intredeonderzoek uit te laten voeren kan bijvoorbeeld een nulmeting van de gezondheidschade van een werknemer worden gemaakt. Zo is duidelijk met welke gezondheidschade de werknemer aan zijn werkzaamheden begonnen is.
Preventief medisch onderzoek (PMO)
Welke onderzoeken het bedrijf laat uitvoeren hangt samen met de doelstellingen die het bedrijf nastreeft en de stoffen waar medewerkers aan bloot (kunnen) staan. Binnen PMO is het volgende onderzoek mogelijk (in de praktijk wordt hieruit een beperkte keuze gemaakt):
- Vragenlijsten over gezondheid en werkbeleving
- Lichamelijk onderzoek
- Orgaanfunctie-onderzoek van ogen, oren, longen of hart
- Laboratoriumonderzoek.
Biologische monitoring
Bij blootstelling aan een aantal specifieke stoffen zoals benzeen kan door het uitvoeren van biologische monitoring zicht verkregen worden in de mate waarin de betreffende stof in het lichaam opgenomen is. Daarnaast kan er nog aanleiding zijn voor biologische monitoring als:
- Er sprake is van een ongeval of incident;
- Er sprake is van een verhoogde kwetsbaarheid van de desbetreffende werknemer (bijvoorbeeld, bij nier of leverziekten).
Indien besloten wordt tot biologische monitoring wordt geadviseerd contact op te nemen met blootstellingdeskundigen, bijvoorbeeld een arbeidshygiënist.
Algemene criteria vroegdiagnostiek naar schadelijke gezondheidseffecten
Hierbij moet worden opgemerkt dat men terughoudend is ten aanzien van vroegdiagnostiek naar schadelijke gezondheidseffecten en in het bijzonder naar kanker. Er zijn strenge eisen waaraan voldaan moet worden. Ten slotte, voor vroegdiagnostiek naar kanker of onderzoek waarbij er gebruik wordt gemaakt van röntgenstraling, is de wet op bevolkingsonderzoek van toepassing